Kαθημερινά δεχόμαστε ολοένα και περισσότερες ερωτήσεις σχετικά με τα
πνευματικά δικαιώματα. Σε μια προσπάθειά να ενημερώσουμε τους νέους δημιουργούς με τον πλέον έγκυρο τρόπο επικοινωνήσαμε με το νομικό τμήμα της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας" ΑΕ, με το διακριτικό τίτλο "ΑΕΠI" που προσφέρθηκε μας δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις σε 26 ερωτήματα σας.

Ποιος νόμος προστατεύει την πνευματική ιδιοκτησία στην Ελλάδα;

Ο νόμος 2121/1993, «Περί Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων»

Τι είναι πνευματικό δικαίωμα και πως αποκτώ πνευματική ιδιοκτησία πάνω σε ένα μουσικό έργο;

Πνευματικό δικαίωμα είναι το δικαίωμα που αποκτά κάποιος πάνω σε ένα πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα πχ μουσική, ποίημα, συγγραφικό έργο, σχέδιο, θεατρικό έργο, οπτικοακουστικό έργο, εικαστικό έργο είτε είναι γραπτό είτε προφορικό είτε αφορά την Τέχνη είτε την επιστήμη.
Πνευματική ιδιοκτησία είναι το σύνολο των εξουσιών που δίνει ο νόμος στον ιδιοκτήτη ενός πνευματικού έργου, να προστατεύσει, να διαχειριστεί και να αμειφθεί ακόμη από τρίτους, όταν αυτοί εκμεταλλεύονται την πνευματική του περιουσία.

Πως κατοχυρώνεται η πνευματική μου ιδιοκτησία πάνω στο έργο μου;

Η ιδιοκτησία πάνω σε ένα πνευματικό έργο, σύμφωνα με το νόμο, κατοχυρώνεται μόνο από τη «δημοσίευσή» του. Για παράδειγμα, μια μουσική σύνθεση κατοχυρώνεται, είτε από τη στιγμή που θα γίνει προσιτή στο κοινό μέσω μιας δισκογραφικής παραγωγής, είτε μέσω μιας συναυλίας είτε μέσω μιας εκτέλεσης στο ραδιόφωνο ή στην Τηλεόραση ή και στο Διαδίκτυο.

Για πόσα χρόνια ισχύει η πνευματική ιδιοκτησία πάνω σ΄ένα μουσικό έργο;

Η πνευματική ιδιοκτησία πάνω σε ένα πνευματικό έργο, σύμφωνα με το νόμο διαρκεί 70 χρόνια μετά το θάνατο του δημιουργού του. Μετά την παρέλευση των 70 ετών το έργο αυτό καθίσταται «κοινό κτήμα», πχ, τα παραδοσιακά τραγούδια, οι κλασσικές συνθέσεις.

Μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει το έργο μου χωρίς την άδειά μου;

Κανείς δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει πνευματικό έργο, που αποδεδειγμένα ανήκει σε κάποιον, χωρίς την άδειά του. Αυτό αποτελεί και τη βάση της αναγνώρισης του δικαιώματος υπέρ του δημιουργού-ιδιοκτήτη του, δηλαδή το να ζητείται η άδειά του, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί το έργο του από τρίτους.

Ποιοι θεωρούνται χρήστες μουσικών έργων και ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους απέναντι στους ιδιοκτήτες των έργων αυτών;

«Χρήστης» μουσικού έργου θεωρείται κάθε τρίτος ο οποίος το χρησιμοποιεί δημόσια, είτε μέσω δισκογραφίας, είτε μέσω συναυλίας είτε μέσω ραδιοφώνου κλπ.
Οι υποχρεώσεις των χρηστών μουσικής απέναντι στους δημιουργούς της είναι ότι πριν την οποιαδήποτε χρήση οφείλουν να ζητήσουν την άδεια και να καταβάλουν πνευματικά δικαιώματα.

Δικαιούμαι αμοιβής από τη χρήση των έργων μου από τρίτους;

Αυτό που στην πράξη ονομάζουμε «πνευματικά δικαιώματα», είναι η αμοιβή του δημιουργού, από τη χρήση του έργου του από τρίτους. Ο «χρήστης» της μουσικής πχ. πριν από την χρήση αυτή υποχρεούται, κατ' αρχήν, να ζητήσει την άδεια από τον δημιουργό της και στη συνέχεια να του καταβάλει τα πνευματικά δικαιώματα, την αμοιβή δηλαδή που αντιστοιχεί στη χρήση αυτή.

Εάν η μουσική μου συμπεριληφθεί, με την άδειά μου, σε κάποια δισκογραφική παραγωγή, εγώ δικαιούμαι αμοιβή και από ποιόν;

Σύμφωνα με το νόμο, κάθε χρήστης πνευματικού έργου, στην προκειμένη περίπτωση μουσικής σύνθεσης, οφείλει αμοιβή (πνευματικά δικαιώματα) και στην προκειμένη περίπτωση ο υπόχρεος να τα καταβάλει είναι ο παραγωγός , δηλαδή η δισκογραφική εταιρεία. Τα δικαιώματα αυτά στην πράξη ονομάζονται «μηχανικά δικαιώματα»

Εάν η μουσική μου συμπεριληφθεί σε κάποια δισκογραφική παραγωγή, χωρίς την άδειά μου ποια προστασία μου παρέχει ο νόμος και πως μπορώ να εξασφαλίσω τα δικαιώματά μου;

Ο νόμος είναι ιδιαίτερα αυστηρός, με όσους χρησιμοποιούν πνευματικά έργα χωρίς την άδεια του δημιουργού τους, διαπράττουν το αδίκημα της κλοπής της πνευματικής ιδιοκτησίας, αδίκημα το οποίο τιμωρείται με ποινές φυλάκισης τουλάχιστον από 1 έως 2 χρόνια, στη δε περίπτωση της «μουσικής πειρατείας», (των ηχογραφημάτων που παράγονται και διακινούνται παράνομα), φθάνει και τα 10 χρόνια κάθειρξη, εάν γίνεται κατ΄ επάγγελμα, καθώς και με χρηματικές ποινές και αποζημιώσεις, που φθάνουν σε κάποιες περιπτώσεις, τα 10 έως 20.000.000 δραχμές.
Το μεγαλύτερο μέσο εξασφάλισης που δίνει ο νόμος είναι το μέσο της απαγόρευσης της χρήσης και φυσικά η ποινική και αστική δίωξη του παραβάτη.

Εάν θελήσω να κάνω την οποιαδήποτε παρέμβαση στη μουσική κάποιου άλλου πχ διασκευή, remix κλπ, χρειάζεται άδεια;

Εκτός από το δικαίωμα ιδιοκτησίας που έχει ο δημιουργός ενός έργου πάνω σ' αυτό ( το δικαίωμα εκμετάλλευσης του έργου του ' περιουσιακό δικαίωμα ) , ο νόμος προστατεύει τον προσωπικό δεσμό που έχει ο κάθε δημιουργός με το έργο του και την «ακεραιότητα», της πρωτότυπης δημιουργίας, δηλαδή δίνει τη δυνατότητα στο δημιουργό να ασκεί κάθε φορά που χρειάζεται το ονομαζόμενο «ηθικό» του δικαίωμα, προκειμένου να μην επιτρέπει παρεμβάσεις στο έργο του, οι οποίες θα μπορούσαν να αλλοιώσουν το χαρακτήρα της αρχικής και πρωτότυπης δημιουργίας του.Το ηθικό δικαίωμα θεωρείται θεμελιώδες από το νόμο και κατά συνέπεια, όποιος έχει σκοπό να πραγματοποιήσει διασκευή σε έργο που έχει ιδιοκτήτη θα πρέπει απαραίτητα να ζητήσει την άδεια για τη διασκευή ή την παρέμβαση που θέλει να κάνει και θα πρέπει να γνωρίζει ότι ο δημιουργός έχει πάντα το δικαίωμα να την αρνηθεί, εφ' όσον θεωρεί ότι αυτή η παρέμβαση αλλοιώνει ή προσβάλλει το έργο του.

Εάν έχω την άδεια για να διασκευάσω μια μουσική σύνθεση, η διασκευή αυτή σε ποιόν ανήκει;

Το πρωτότυπο έργο πάντα ανήκει στο δημιουργό του, ακόμα και μετά τη διασκευή, απλά ο διασκευαστής για τη συγκεκριμένη διασκευή φέρεται ως συνδημιουργός, σε ποσοστό συνιδιοκτησίας που θα πρέπει να έχει προσυμφωνηθεί με το δημιουργό του έργου.

Έχω ως διασκευαστής, πνευματικό δικαίωμα πάνω στη διασκευή μου; έχω και οικονομική απολαβή απ' αυτό;

Ο διασκευαστής έχει πνευματικό δικαίωμα πάνω στη συγκεκριμένη διασκευή, το δε ποσοστό συνιδιοκτησίας με τον δημιουργό του έργου καθορίζεται από την αρχή και πριν τη χρήση, η δε οικονομική απολαβή, τα πνευματικά δικαιώματα ακολουθούν το ποσοστό αυτό που έχει συμφωνηθεί. Πχ ένα ποσοστό που διεθνώς έχει επικρατήσει, σε μία διασκευή είναι το 12,5% για το διασκευαστή και το υπόλοιπο για τον αρχικό δημιουργό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει δυνατότητα και άλλης διαπραγμάτευσης, για υψηλότερο ή χαμηλότερο ποσοστό.

Εάν η μουσική μου παιχτεί σε κάποιο μουσικό χώρο χωρίς την άδειά μου πως προστατεύομαι; μπορώ να απαιτήσω αμοιβή γι αυτό;

Ο νόμος προβλέπει ότι ο δημιουργός έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει τη δημόσια εκτέλεση του έργου του, εάν αυτή γίνει χωρίς την άδειά του. Επίσης προβλέπονται και εφαρμόζονται στην πράξη αστικές και ποινικές κυρώσεις ( Φυλάκιση μέχρι 2 χρόνια, αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση).
Οπωσδήποτε οφείλονται δικαιώματα στο δημιουργό από τη δημόσια εκτέλεση του έργου του, τα οποία στην πράξη ονομάζονται «εκτελεστικά δικαιώματα»

Μπορώ μόνος/η μου να διαχειριστώ τα δικαιώματά μου;

Ο νόμος προβλέπει κάτι τέτοιο, αλλά στην πράξη είναι πολύ δύσκολο και σε κάποιες περιπτώσεις σχεδόν ανέφικτο, προβλέπει όμως την ύπαρξη των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης, οι οποίοι διαχειρίζονται τα δικαιώματα πολλών μαζί δημιουργών.

Τι είναι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων και τι μου προσφέρει περισσότερο από τη διαχείριση που θα μπορούσα να κάνω μόνος/η μου στα έργα μου;

Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης είναι ένας Οργανισμός ο οποίος επιλέγεται από τους δημιουργούς μουσικής, για παράδειγμα, προκειμένου να διαχειρίζεται συνολικά τα δικαιώματά τους, να τους εκπροσωπεί συνολικά να προστατεύει συνολικά τα έργα τους και να εκτελεί συνολικά τις εντολές τους ως κοινός διαχειριστής της πνευματικής τους περιουσίας. Αυτό στην πράξη εκφράζεται με το να δίνει τις άδειες χρήσης αντ' αυτών, να επιτρέπει ή να απαγορεύει μετά από εξουσιοδότησή τους τη χρήση των έργων τους αντί γι αυτούς, να εισπράττει αντί γι αυτούς τα δικαιώματά τους και να τους τα αποδίδει., έχοντας ταυτόχρονα και το δικαίωμα να ασκεί κάθε νόμιμο μέσο για την προστασία των δικαιωμάτων τους από την παράνομη χρήση από τρίτους.

Τι είναι ακριβώς η ΑΕΠΙ;

Η ΑΕΠΙ είναι Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης, λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1930, εκπροσωπεί στην Ελλάδα τα δικαιώματα 7500 Ελλήνων συνθετών και στιχουργών, καθώς και τα δικαιώματα 1.500.000 ξένων δημιουργών μουσικής από 100 χώρες του κόσμου.

Πως μπορεί κάποιος να γίνει μέλος της ΑΕΠΙ και τι κοστίζει η εγγραφή σ' αυτόν τον Οργανισμό;

Κατ΄ αρχήν θα πρέπει να είναι συνθέτης ή στιχουργός έργου που έχει ή πρόκειται να παραχθεί σε υλικό φορέα ήχου ή ήχου και εικόνας ( CD, Cd Rom , video κλπ) ή να έχει ή να πρόκειται να εκτελεστεί δημόσια. Η διαδικασία είναι απλή. Απαιτείται αρχικά η υπογραφή συμβολαίου με την ΑΕΠΙ, μέσα απ' το οποίο θα δίνεται η εντολή σ' αυτήν από το δημιουργό να διαχειριστεί για λογαριασμό του το έργο του. Στη συνέχεια ο δημιουργός θα πρέπει να καταθέσει ενυπόγραφα το ρεπερτόριό του και να δηλώσει υπεύθυνα και εγγράφως ότι είναι αυτός ιδιοκτήτης ή συνιδιοκτήτης εάν υπάρχει και άλλος δημιουργός στο ίδιο έργο, καθώς επίσης και τα ποσοστά συνιδιοκτησίας που έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους. Η εγγραφή στην ΑΕΠΙ είναι δωρεάν.

Η ΑΕΠΙ διαχειρίζεται μόνο το Ελληνικό μουσικό ρεπερτόριο ή και ξένο;

Η ΑΕΠΙ διαχειρίζεται στην Ελλάδα και το Ελληνικό και το ξένο μουσικό ρεπερτόριο.

Εάν μου ζητήσουν ένα έργο μου να δισκογραφηθεί σε άλλη χώρα ή αν εκτελείται δημόσια το έργο μου σε άλλη χώρα, η ΑΕΠΙ μπορεί να μου εξασφαλίσει τα δικαιώματά μου και από το εξωτερικό;

Η ΑΕΠΙ, έχοντας συμβάσεις αλληλοεκπροσωπήσεως με 195 αντίστοιχους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης από 100 χώρες του κόσμου, είναι ανά πάσα στιγμή σε θέση να προστατεύσει τα δικαιώματα των μελών της σ' όλες αυτές τις χώρες που συνεργάζεται , πράγμα που σημαίνει ότι αυτή, μέσω των συμβάσεων που έχει με τους αντίστοιχους διεθνείς Οργανισμούς δίνει την άδεια από την Ελλάδα για τη χρήση έργων στο εξωτερικό, εφ' όσον έχει από το δημιουργό την εξουσιοδότηση γι αυτό, εισπράττει τα δικαιώματα από το εξωτερικό και τα αποδίδει στο δικαιούχο δημιουργό.

Ποιες είναι οι δικές μου υποχρεώσεις συνεργασίας προκειμένου να γίνει καλύτερη διαχείριση του έργου μου από την ΑΕΠΙ;

Ο δημιουργός θα πρέπει να βρίσκεται σε μια τακτική επαφή με τον Οργανισμό και να ενημερώνει για τις δραστηριότητές του, τις νέες συνεργασίες του, τις πιθανές διεθνείς του δραστηριότητες, προκειμένου να διευκολύνει τον Οργανισμό στο έργο του.
Η ΑΕΠΙ έχει συντονισμένο και εκτεταμένο δίκτυο ελέγχου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, η συνεργασία βεβαίως του ίδιου του δημιουργού μαζί της, βοηθά στην εξασφάλιση ακόμα πιο αποτελεσματικής διαχείρισης του έργου του.

Τι είναι το μηχανικό δικαίωμα ;

Είvαι το δικαίωμα πoυ προκύπτει για τov δημιoυργό από τηv απoτύπωση τoυ έργoυ τoυ σε υλικoύς φoρείς ήχoυ ή ήχoυ και εικόvας (π.χ. δίσκoι, κασσέτες, CD, video, CD - ROM, CDI, κ.λ.π.)

Τι είναι το εκτελεστικό δικαίωμα;

Είvαι το δικαίωμα πoυ προκύπτει από τη δημόσια εκτέλεση τoυ έργoυ και τηv παρoυσίασή τoυ στo κoιvό, με oπoιαδήπoτε μέσo π.χ. ραδιόφωvo, τηλεόραση, άλλo φoρέα ήχoυ ή ζωvταvά.

Τι είναι το δικαίωμα από οπτικοακουστική παραγωγή, για ένα συνθέτη;

Είναι η ενσωμάτωση της μουσικής του σε ένα οπτικό έργο, όπως ταινία κινηματογράφου, video, διαφήμιση, serial κλπ. Η ενσωμάτωση αυτή ανήκει σύμφωνα με το νόμο στην κατηγορία των μηχανικών δικαιωμάτων και η χρήση μουσικής σ΄ αυτού του είδους τις παραγωγές απαιτεί την απόλυτη έγκριση του δημιουργού, διότι ενέχει κίνδυνο προσβολής του ηθικού δικαιώματός του, εάν το οπτικό περιεχόμενο δεν είναι της αποδοχής του (ηθικό δικαίωμα του δημιουργού).
Σαφώς και ο χρήστης οφείλει να καταβάλει μηχανικά δικαιώματα για την ενσωμάτωση αυτή, η δε δημόσια εκτέλεση του οπτικοακουστικού έργου επιφέρει στο δημιουργό και εκτελεστικά δικαιώματα.

Κάθε πότε αποδίδει η ΑΕΠΙ στους δημιουργούς τα πνευματικά τους δικαιώματα;

Η ΑΕΠΙ αποδίδει τα δικαιώματα στα μέλη της δημιουργούς κάθε εξάμηνο Δεκέμβριο και Ιούνιο.

Με ποια μέσα μπορεί να μου εξασφαλίσει η ΑΕΠΙ, μια καλή διαχείριση του έργου μου και τι κοστίζει αυτό;

Η ΑΕΠΙ διαθέτει ένα πλήρως οργανωμένο σύστημα ελέγχου για την προστασία του ρεπερτορίου που διαχειρίζεται και μέσα από ένα επίσης οργανωμένο δίκτυο 85 αντιπροσώπων σε όλη την Ελλάδα έχει επιτύχει την άμεση έκδοση αδειών χρήσης μουσικής σε όλη τη χώρα, όσον αφορά τα εκτελεστικά δικαιώματα.
Η σύναψη συλλογικών συμβάσεων με τις δισκογραφικές εταιρείες και τα εργοστάσια χάραξης φορέων ήχου (CD's, κασέτες κλπ), εξασφαλίζει και τον έλεγχο στα μηχανικά δικαιώματα.
Στις άρτια εξοπλισμένες με τα τελευταία τεχνολογικά μέσα κεντρικές της εγκαταστάσεις εργάζονται 150 εξειδικευμένα στελέχη στον τομέα της Συλλογικής Διαχείρισης πνευματικών έργων. Ειδικευμένα νομικά στελέχη, στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας (10 στην κεντρική υπηρεσία και 8 στην περιφέρεια) εξασφαλίζουν πλήρη και δωρεάν νομική κάλυψη των δημιουργών που εκπροσωπεί πανελλήνια.
Οι αμοιβαίες συμβάσεις με αντίστοιχους Οργανισμούς του εξωτερικού εξασφαλίζουν την προστασία των έργων των Ελλήνων δημιουργών μουσικής και σε 100 χώρες του κόσμου.

Πως μπορώ να έλθω σε επαφή με την ΑΕΠΙ για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφή;

Η ΑΕΠΙ εδρεύει στο Πολύδροσο Αμαρουσίου στην οδό Σάμου 51
ΤΚ 151 25 Τηλ 010 6857408 - 6857494-6
e-mail: info@aepi.gr
http: www.aepi.gr

Αρχική | Επικοινωνία | Sitemap | Πληροφορίες | Όροι χρήσης